De reddersrol: waarom het zo moeilijk is om daaruit te komen
Anderen laten weten wat je leest?
Doe jij er alles voor om mensen tevreden te stellen? Schiet jij te hulp zonder dat de ander erom gevraagd heeft, al denk jij misschien van wel? Dan herken je je vast in de reddersrol. Of sta je bekend als Pleaser.
Een rol die je al heel lang geleden op je hebt genomen.
En waar je je misschien tot voor kort niet bewust van was. Dat je die rol inneemt en welke impact dat heeft op je leven.
Je bent van grote betekenis voor anderen en dat is fijn. Maar op de lange termijn kan het redden of pleasen schadelijk zijn voor jezelf en voor degenen die je probeert te redden. Je bent soms zo moe van het redden en rennen. Het liefst wil je er nu wil je vanaf.
Waarschijnlijk heb je al gemerkt dat dat niet makkelijk is. Toch is het niet onmogelijk. In deze blog lees je alles over please- en reddersgedrag. En waarom het zo moeilijk is om uit de reddersrol te stappen. Ook ontdek jewelke eerste stap je kunt zetten om het werkelijk anders te doen.
Je kent het misschien wel. Je vriendin vertelt je in tranen dat ze waarschijnlijk haar baan kwijtraakt. Je voelt zo met haar mee dat je ’s avonds gelijk op zoek gaat naar vacatures voor haar. Of je collega heeft het op de afdeling zichtbaar warm; ze zit immers te puffen en is rood aangelopen. Vanzelfsprekend open jij het raam van jullie kantoor. Of je zoon of dochter is weer eens de huissleutel kwijt en direct spring je op om te zoeken. Redden dus, ook wel bekend als het helperssyndroom of het redderssyndroom: een onbedwingbare behoefte om anderen gevraagd en meestal ongevraagd te helpen. Jij voelt feilloos aan wat anderen nodig hebben en daar ben je trots op ook. En geloof me je bent echt niet de enige.
Ben jij een redder of een Pleaser?
Een redder is iemand die het anderen met zijn of haar gedrag naar de zin maakt. Daarom wordt een redder ook wel een pleaser genoemd.
Herken jij je hierin?
- je bent automatisch gericht op anderen en wat zij nodig hebben
- je wil anderen graag tevreden stellen en aan de verwachtingen voldoen
- je vermijdt conflicten
- je cijfert jezelf volledig weg voor anderen en dat vind je heel normaal
- je doet alles voor anderen en voelt vaak teleurstelling over wat je van anderen terugkrijgt
- wanneer je besluit te stoppen met redden of pleasen, voel je je snel onrustig of gestrest. Het gevolg is dat je snel terugvalt in je oude patroon
- je gaat vaak over je eigen grenzen en je laat anderen over jouw grens gaan. Je vindt het moeilijk om voor jezelf op te komen.
- je wil het graag goed doen voor anderen en dat je jezelf op 1 zet, is voor jou ondenkbaar
- je bent altijd bereikbaar voor familie, vrienden en werk
- als je niet aan het redden of pleasen bent, stel je niet veel voor. Je voelt je niet goed genoeg (je bent alleen maar wat waard als je het anderen naar de zin maakt).
Zo empathisch en behulpzaam als jij is niemand
De laatste tijd merk je misschien steeds vaker dat je teleurgesteld bent in wat je van anderen terugkrijgt. Zo empathisch, attent en behulpzaam als jij is niemand. Mensen weten jou steeds te vinden; ‘kan je een paar dagen op mijn hond passen? En oh ja, donderdag moet hij naar de dierenarts’. ‘Jij hebt toch een auto? Ik heb niemand om me naar die training te brengen’. Het zijn voorbeelden die ik vaak terug hoor in mijn coachingspraktijk.
Ik hoor vaak dat cliënten teleurgesteld zijn in anderen. En dat is best logisch. Je hebt je al die tijd zo weggecijferd en nu jij een keer hulp nodig hebt, laten anderen het afweten. Je bent eigenlijk hartstikke boos maar dat onderdruk je het liefst. Je bent helemaal klaar met redden en pleasen. Je besluit dat je genoeg tijd aan anderen besteed hebt en dat je nu gaat doen wat je zelf wilt!
Zo snel mogelijk van de leegte af
Waar je dan in terecht komt, is een innerlijke leegte en onrust. Je ervaart stress maar weet niet goed waar dat vandaan komt. Je voelt je zo ontzettend nutteloos. Hoe je het ook probeert; je vindt geen invulling voor de leegte. Je bent gewend om je met anderen bezig te houden en daarom weet je niet hoe het is om ‘op jezelf te zijn’. Je weet heel goed wat anderen nodig hebben, maar waar jouw eigen behoeftes en verlangens liggen, weet je niet.
Het liefst wil je zo snel mogelijk van die leegte af en gaat op zoek naar een zinvolle invulling. De eerste de beste mogelijkheid die zich voordoet om iemand te helpen of voor iemand te zorgen, grijp je dus aan. Gelukkig voel je de rust weer terugkomen. ‘Lekker’, denk je maar ondertussen kom je zo geen stap verder. De reddersrol blijft op de loer liggen.
Hoe komt het toch dat het zo moeilijk is om uit die reddersrol te komen?
Om deze vraag te beantwoorden, kijken we naar wat er zich onbewust in jou afspeelt. Heb je je wel eens afgevraagd wat al dat zorgen, pleasen en redden jou oplevert? Precies! Mensen vinden jou aardig en zijn je dankbaar. Je voelt je gezien en gewaardeerd. Het is misschien zelfs de reden van je bestaan. Je bent onbewust gaan geloven dat de voorwaarde om deze waardering te krijgen, is dat je aardig, attent, sociaal en behulpzaam moet zijn. En dit is wat jou nu in zijn greep houdt. Je hebt je eigenwaarde gekoppeld aan wat je voor anderen betekent.
Want wat als je niet meer aardig, attent, sociaal en behulpzaam bent; wie ben je dan nog voor anderen? Dan hebben mensen jou misschien niet meer nodig en kan jij er opeens alleen voor komen te staan. Dit triggert een angst die mensen er onbewust toe drijft te blijven doen wat ze doen. Kortom, zolang je mensen helpt, blijft je gevoel van eigenwaarde in stand.
Waarom je zou moeten stoppen met redden of pleasen
- Redden of pleasen zorgt voor disbalans in relaties. Aan de ene kant zorgt de reddersrol ervoor dat anderen nooit wat terug kunnen doen. Ze staan bij jou in het krijt en dat vinden mensen nu eenmaal niet prettig. Aan de andere kant kan het vanuit jouw perspectief zorgen voor onvrede omdat jij altijd degene bent die anderen redt, helpt en het hen naar de zin maakt. In het slechtste geval kunnen mensen misbruik van je maken, maar vooral het gebrek aan gelijkwaardigheid is niet prettig in vriendschappen en (romantische) relaties.
- Verlies van eigenwaarde en identiteit. Als je altijd geneigd ben het anderen naar de zin te maken, ligt de focus te veel op de ander. Lange tijd kan je het gevoel hebben dat het je veel brengt. Je kunt er je zelfvertrouwen en eigenwaarde aan ontlenen. Dit betekent dat als je niet redt of aan het pleasen bent, dit gevoel van eigenwaarde opeens weg is. Dan blijkt ook vaak dat je eigenlijk niet meer goed weet wie je zelf bent en wat je zelf wilt. Je verliest dus je eigen identiteit.
- Gebrek aan zelfzorg. Als je teveel gericht bent op anderen is het niet vanzelfsprekend dat je goed voor jezelf zorgt en jezelf regelmatig op de 1e plaats zet. Als je je eigen gevoelens en verlangens te lang negeert en altijd maar doorgaat voor de ander, kan dit uiteindelijk zorgen voor uitputting, chronische stress en in het ergste geval een burn-out of depressie.
- Je maakt de ander tot slachtoffer. Misschien geloof je oprecht dat je er goed aan doet om iemand te redden of te pleasen. Je bent gaan denken dat de ander jou nodig heeft. Met jouw gedrag zorg je ervoor dat de ander onbedoeld in de slachtofferrol beland. Diegene neemt daardoor automatisch geen verantwoordelijkheid meer voor zichzelf en de dingen die hij of zij zelf kan. Jij doet dat immers nu voor hem of haar. Dit zorgt voor ongezonde dynamieken in relaties, tussen collega’s, familieleden en in vriendschappen.
Het begint met bewustwording
Niet iedereen heeft in dezelfde mate last van zijn of haar redders- of pleasegedrag. In een coachingstraject zie ik vaak dat waar de een al goed is geworden in grenzen aangeven, de ander worstelt met vragen als: ‘Hoe kan ik beter voor mezelf zorgen? ‘Hoe ga ik om met de leegte als ik stop met redden?’ Hoe kan ik omgaan met het niet nodig zijn?’ ‘Hoe kan ik leren nee zeggen’. ‘Hoe kan ik me oké voelen als ik anderen niet meer redt of please?’ Om dit reddersmechanisme uiteindelijk achter je te laten, zal je moeten beginnen met meer bewustwording creëren op jouw gedrag.
Registreer wat je doet, denkt en voelt
Begin daarom met een dagboek bij te houden en registreer daarin de komende maand de volgende observaties zonder gelijk al iets te proberen te veranderen.
- wanneer en in welke mate je geneigd bent om je aandacht op anderen te richten in plaats van op jezelf
- wanneer en in welke mate je geneigd bent om ongevraagd hulp of advies aan te bieden aan anderen
- hoe je geneigd bent om op te springen om ongevraagd iets op te lossen/over te nemen
- hoe je geneigd bent om de verantwoordelijkheid van iemand over te nemen
- hoe je geneigd bent direct ja te zeggen als je iets gevraagd wordt
- hoe je geneigd bent om hulp of steun van anderen af te wijzen
- hoe je geneigd bent te denken ‘als de ander het maar goed heeft of naar zijn zin heeft’
- hoe je het conflict uit de weg gaat of niet voor jezelf opkomt als je eigenlijk iets niet wil of kan
- hoe is het als je iemand ‘gered’ hebt. Wat denk, voel en doe je?
- wat denk, voel en doe je wanneer je niemand helpt of redt, met andere woorden wanneer je bewust iets negeert?
Voice Dialogue als methode voor meer bewustwording
In mijn coachpraktijk maak ik gebruik van de Voice Dialogue methode om meer bewustwording te creëren bij cliënten. Voice Dialogue (VD) is een niet-cognitieve methode die ervan uit gaat dat je als mens uit verschillende delen, kanten ofwel subpersonen bestaat. Iedere subpersoon heeft een eigen kijk op de wereld. Ze hebben verschillende gevoelens en gedachten en gedragen zich verschillend. Door de subpersonen in een sessie aan het woord te laten, ontdek je wat de functie is van deze subpersonen en waar zij jou mee helpen of hoe zij jou beschermen. Redders en Pleasers zijn subpersonen die vaak bij mensen op de voorgrond staan en dus in Voice Dialogue sessies regelmatig aan het woord komen.
Door de verschillende subpersonen in jezelf te ervaren ontstaat er meer balans, ruimte en flexibiliteit.
Lees hier meer over Voice Dialogue en hoe een VD sessie eruit ziet.
In het kort
In deze blog heb je kunnen lezen wat een Redder of Pleaser doet. Ook ben ik ingegaan op de redenen waarom je zou moeten stoppen met redden of het anderen naar de zin maken. Ook heb ik uitgelegd waarom het zo moeilijk is om uit de reddersrol te stappen. We ontlenen onze eigenwaarde aan de rol die we hebben in het leven van anderen. Om uit de reddersrol te komen is het allereerst belangrijk dat je je bewust wordt van je denken, voelen en handelen. Met jezelf observeren en het beantwoorden van een aantal vragen kan je je hiervan al meer bewust worden.
Verder lezen
Wil je verder lezen? Bekijk dan ook:
Wat ik je bied
Met het lezen van dit artikel heb je de eerste stap gezet naar bewustwording over jouw please- en reddersgedrag. Wil jij de volgende stap zetten en investeren in een toekomst met meer zelfvertrouwen? Wil je je patronen doorbreken? Lees dan meer over het coachingstraject of plan hieronder een gratis kennismakingsgesprek in. Ik help je graag op weg.
