Ben je bang dat je binnenkort door de mand valt?
En dat iedereen zal ontdekken dat je helemaal niet zo slim of capabel bent als je doet voorkomen? Dat je ‘maar wat doet’ en dus helemaal niet zo goed bent als zij denken? Je vindt het gek dat anderen het nog niet doorhebben.
En geloof je dat je de enige bent die daar last van heeft? Dan help ik je graag uit een droom.
Maar liefst 70% van de vrouwen en 35% van de mannen heeft hier last van. In dit artikel lees je alles over ‘door de mand vallen’ beter bekend als het imposter syndroom met als doel jou kennis te laten maken met dit energieslurpende fenomeen.
Het imposter syndroom: een energieslurpend fenomeen
Het gevoel dat je ieder moment door de mand valt, is ook bekend als het imposter syndroom of het bedriegerssyndroom. Dit syndroom heet zo omdat je als ‘imposter’ gelooft dat je niet zo capabel of slim bent als je je voordoet en dat je dus eigenlijk een bedrieger bent. Je (denkt dat je) doet alsof en je denkt dat anderen dit binnenkort doorkrijgen. Om te voorkomen dat je door de mand valt, ga je heel hard werken, pleasen of word je perfectionistisch. Je bent alert op signalen dat mensen je doorkrijgen. Je bent veel bezig met wat anderen van je vinden. En dat kost bakken met energie.
Door de mand vallen: hoe zit het eigenlijk?
Misschien betrap je jezelf vaak op de gedachte ‘ik doe maar wat’. En dat maakt weer dat je twijfelt aan of je wel capabel bent in wat je doet. Als je last hebt van het imposter syndroom denk en geloof je werkelijk dat je niet slim bent, of toegerust voor je taak. Ook (en juist vaker) wanneer je een intelligent persoon bent. Volgens jou hebben je kwaliteiten niets te maken met de successen die je hebt behaald. Die zijn te wijten aan toeval of geluk. Of omdat iemand je aardig vond. Het verbaast je dat anderen het nog niet doorhebben. Volgens jou is het is een kwestie van tijd tot mensen in je omgeving je laten vallen omdat je de boel belazert. Je voelt je een bedrieger. Daarom wordt het imposter syndroom ook wel het bedriegerssyndroom genoemd. Het moment dat je door de spreekwoordelijke mand valt, wil je hoe dan ook voorkomen.
Wat je ervaart als imposter
Imposter gevoelens komen overal voor; op het werk, maar ook in relaties, vriendschappen, in je rol als ouder, zus, broer, zoon of dochter, binnen sport, tijdens hobby’s, etc. Een aantal kenmerken van het imposter syndroom:
- veel zorg besteden aan je uiterlijk en hoe je overkomt op anderen
- je geremd voelen, niet voluit kunnen leven
- jezelf vergelijken met anderen
- succes toeschrijven aan anderen/geluk/toeval, falen toeschrijven aan jezelf
- je gelooft dat je eerder behaalde successen niet kan evenaren
- je herkent geen kwaliteiten bij jezelf
- je niet uitspreken en je niet laten zien: je maakt je klein
- twijfel aan jezelf
- de mening van anderen belangrijker maken dan je eigen mening en je wat aantrekken van wat anderen van je vinden
- uitstelgedrag
- gebrek aan zelfvertrouwen
- hard werken, enorm je best doen
- steeds nieuwe kennis tot je nemen (opleidingen, boeken) vanuit de overtuiging dat je nog niet genoeg weet
- niet geloven dat je je verder kunt ontwikkelen
- pleasen
- de lat hoog leggen (perfectionisme)
- onder je niveau werken
- geen nieuwe dingen/projecten oppakken (in je comfortzone blijven)
- over je grenzen gaan
- moeilijk kunnen omgaan met feedback (zowel positief
als kritisch) - veel last hebben van (werk)stress en spanningen
en bijkomende klachten zoals hoofdpijn en nekklachten
De gevolgen van het imposter syndroom
Emotionele uitputting: niet door de mand proberen te vallen kost allereerst ongelofelijk veel energie. Je bent voortdurend alert op signalen dat mensen je zullen ontmaskeren als een bedrieger. Ook de constante twijfel aan jezelf en wat anderen van je vinden, kan energie doen weglopen. En de angst van het mogelijk ontmaskerd worden, brengt eveneens spanningen met zich mee.
Minder ontwikkeling en grotere kans op uitval: het imposter syndroom is een belangrijke rem op je persoonlijke en professionele ontwikkeling. Je neemt geen risico’s en probeert meestal geen nieuwe dingen uit. Bovendien loop je door je compensatiegedrag (hard werken, perfectionisme, etc.) het risico op een stevige overspannenheid of een burn-out.
Schaamte: over het niet goed genoeg zijn én de schaamte over het idee dat anderen doorkrijgen dat je je beter voordoet dan je bent. Schaamte is een emotie die je niet graag wil voelen. Dus blijf je hard werken, pleasen etc. om dit te vermijden.
De geruststelling
Zoals je eerder hebt kunnen lezen, ben je niet de enige die last heeft van het imposter syndroom. Je bent dus of in het gezelschap van 70% van de vrouwen of van 35% van de mannen. Imposter gevoelens zijn dus normaal. Helaas is het nog niet zo dat iedereen ervoor uit durft te komen, juist door de schaamte die je voelt. Vooral omdat je gelooft dat je werkelijk de boel belazert en niet zo goed bent als anderen denken.
Het schokkende feit
Ik zal het maar gewoon zeggen: het imposter syndroom speelt vooral in je hoofd. Het is de stem van je Innerlijke Criticus die jou vertelt dat je niet goed genoeg bent. Niet slim genoeg of niet capabel genoeg. En dat je vast en zeker door de mand gaat vallen. ‘Het is een kwestie van tijd’, zegt hij. Hij doet dit om jou te beschermen, terwijl daar eigenlijk geen noodzaak toe is. Je functioneert namelijk gewoon prima. Denk maar eens aan de goede beoordelingen en complimenten die je gekregen hebt. Of de promoties die je gemaakt hebt. En als je jezelf vanaf een afstand eens rustig beschouwt, zie je dat er niks mis je met jouw functioneren. Het is belangrijk om te doorzien wanneer jouw imposter gevoelens opspelen om daar doorheen te prikken. En dat je leert begrijpen dat het niet waar is wat je Innerlijke Criticus jou vertelt.
Wie bedriegt hier nu eigenlijk?
Omdat je gelooft dat je werkelijk de boel belazert, is het goed om je de vraag te stellen wat iemand doet die de kluit belazert. Naar mijn mening is dat iemand die een CV bewust oppoetst, zegt veel meer ervaring te hebben dan hij werkelijk heeft. Dus iemand die overdrijft en opschept. Iemand die van alles naar zich toetrekt maar er de kantjes ervan afloopt. Vervolgens anderen het werk laat opknappen en er een ster in is om de eer ervoor op te strijken. Soms gaan mensen zover dat ze een vervalst diploma laten zien om ergens binnen te komen.
Dit staat in een schril contrast met iemand als jij die:
- hard werkt
- de lat hoog legt
- het heel erg goed wil doen
- niet ten onrechte over zichzelf opschept
- geen dingen doet waarvan je denkt dat je ze niet aankunt
- niet met de eer van anderen aan de haalt gaat (en ook niet met de eigen eer)
- en zich eigenlijk dus niet beter voordoet dan hij is en naar beste eer en geweten functioneert
Verder lezen
Wil je meer weten over de Innerlijke Criticus en waarom hij probeert te voorkomen dat je door de mand valt? Lees dan de blog Leven met je Innerlijke Criticus. Ook kan de blog Wat niemand je vertelt over onzekerheid interessant voor jou zijn.
Hoe nu verder?
Waar je nu al een tijd tegenaan loopt, heeft eindelijk een naam gekregen. Het imposter syndroom. Ook al is het geen écht syndroom, je kan er flink last van hebben. Je hebt kunnen lezen dat je niet de enige bent die er last van heeft. Ook al weet je dit nu, de schaamte hierover kan nog steeds een rol spelen. Dan is het fijn om met iemand hierover in gesprek te gaan.
Wil je je onderliggende onzekerheid aanpakken zodat je minder last hebt van imposter gevoelens? Wil je bijvoorbeeld ontdekken wat je kwaliteiten zijn, leren omgaan met feedback, je minder aantrekken van wat anderen van je vinden? Jezelf dus beter leren kennen en een beter gevoel krijgen over jezelf? Lees dan hier meer over het coachtraject of plan direct een gratis kennismakingsgesprek in.
