Onzekerheid is een normaal verschijnsel: iedereen heeft er weleens last van
Een gebrek aan zelfvertrouwen wordt pas een probleem wanneer het als een rode draad door je leven loopt en grote en kleine levensbeslissingen negatief beïnvloedt. Ben je bezig om anderen te pleasen? Of ben je bang om binnenkort door de mand te vallen en ga je daardoor extra hard je best doen? Vind je het lastig om voor je eigen mening uit te komen? Ben je afhankelijk van wat anderen van je denken? En ga je daardoor teveel mee met wat anderen willen? Blijf je in de baan die je niet gelukkig maakt omdat je de stap niet durft te zetten naar een andere functie? Kortom: je maakt veilige keuzes of helemaal geen keuzes.
In dit artikel lees je alles over zelfvertrouwen; hoe een gebrek eraan ontstaat, welke soorten onzekerheid er zijn en waarom het hebben van zelfvertrouwen zo belangrijk is.
Hoe ontstaat een gebrek aan zelfvertrouwen?
Het ontstaan van onzekerheid ligt vaak in de kinderjaren door (meestal normale) boodschappen) die je ontving van opvoeders en de overtuigingen die je daardoor zelf ontwikkelde. Ook de mate waarin je gezien werd, welk voorbeeld je van je ouders kreeg en de (hoge) eisen die aan jou gesteld werden, kunnen in je jeugd leiden tot een negatief zelfbeeld en twijfel aan jezelf.
Als Tara vroeger thuiskwam met een mooi rapport dan waren haar ouders in de feeststemming. Ze hielden niet op met haar te complimenteren. Iedereen in de familie moest het weten. Maar als ze eens thuis kwam met een 6 voor rekenen dan trok haar vader een wenkbrauw op en vroeg: ‘hoe zorg je ervoor dat het volgende keer weer een 8 is?’ Dan voelde Tara zich rot en ze nam zich voor om beter op te letten in te klas en zich goed voor te bereiden voor een toets. Zo hoefde ze het gevoel van onzekerheid en afkeuring niet meer te voelen.
Nu Tara volwassen is en al een tijd een vaste baan heeft, werkt ze hard en doet heel erg haar best. Zo erg dat ze zich de laatste tijd uitgeput voelt. In de coaching komt ze erachter dat ze nog steeds bezig is om de goedkeuring van anderen te krijgen, net als toen van haar ouders. Nu ze merkt dat ze dit niet kan volhouden, begint ze zich onzeker te voelen.
Wanneer er geen oog was voor jouw behoeften en wensen, kan je het gevoel hebben ontwikkeld dat wie je bent en wat jij wil er niet toe doet. Het spreekt voor zich dat dit kan zorgen voor gevoelens van onzekerheid.
Je mindset
Verder speelt je mindset een grote rol bij onzekerheid. Wanneer je overwegend een fixed (vaste) mindset hebt, geloof je dat je het moet doen met de kwaliteiten die je als kind al had en dat er niet meer inzit. Dit betekent dat je nieuwe dingen leren uit de weg gaat en bang bent voor (kritische) feedback. Je neemt geen risico’s waardoor je ook minder leert.
Onterecht wordt wel eens gedacht dat je of onzeker of met zelfvertrouwen wordt geboren. Dit klopt niet. Hoewel onzekerheid al op jonge leeftijd kan ontstaan, leren we door middel van overlevingsmechanismen ons gevoel van kwetsbaarheid te onderdrukken en verbergen. Daardoor kan het zijn dat je je pas op latere leeftijd onzeker of niet goed genoeg voelt. Vaak triggeren situaties in je huidige leven het gevoel van onzekerheid wat al vroeg ontstond. Denk daarbij aan relatieproblemen, te hoge verwachtingen door de werkgever (of een dominante leidinggevende), conflicten, alle ballen die je in de lucht houdt en andere zaken waar veel stress bij komt kijken.
Twee categorieën onzekerheid
Op latere leeftijd kunnen situaties er dus opeens voor zorgen dat je onzeker wordt. Bijvoorbeeld: omdat je je baan verliest en bij het idee dat je misschien je huis moet gaan verkopen onzeker wordt. Bij iedere volgende baan kan de angst blijven bestaan dat je deze baan kwijtraakt.
Grofweg zijn er twee categorieën: onzeker zijn over wie je bent en onzeker zijn over wat je kan.
Hoe uit onzekerheid zich?
Een gebrek aan zelfvertrouwen laat zich op verschillende manieren zien. Vaak weet je niet eens dat achter jouw gedrag onzekerheid schuilt. Denk bijvoorbeeld aan:
Perfectionisme: de lat heel hoog leggen, te hard werken om het in de ogen van de ander goed te doen.
Risico’s vermijden: geen nieuwe taken aanpakken, niet uit je comfortzone durven gaan.
De ander als uitgangspunt nemen: doen wat een ander wil, de ander niet willen teleurstellen.
Geen stappen zetten: te lang in een relatie blijven of in een functie blijven werken terwijl je het al lang niet meer naar je zin hebt. Je twijfelt aan je capaciteiten.
Niet voor jezelf kunnen opkomen: geen nee zeggen of je grenzen aangeven.
Bang zijn voor wat anderen van je vinden: afhankelijk van de goedkeuring van de ander en daardoor geen stappen zetten. Blijven doen wat je deed.
Te veel voor anderen zorgen: pleasen, de reddersrol of wel het helperssyndroom. Lees hiermijn blog over de reddersrol en waarom het zo moeilijk is om daaruit te komen.
Waarom is vertrouwen in jezelf zo belangrijk?
Wanneer je een gebrek hebt aan zelfvertrouwen dan kan je het leven ervaren als een worsteling. Je bent dan vast bekend met onzekerheidsvermijding (lees hier mijn blog met een knipoog over dit onderwerp); risico’s vermijden en blijven doen wat je altijd doet. Daardoor haal je niet uit het leven wat erin zit. Je bent structureel ontevreden, je kunt last hebben van chronische stress en bent voortdurend aan het worstelen met dingen die je wel wilt maar niet durft aan te pakken. Het gevolg? Het leven overkomt je en jij voelt je het slachtoffer daarvan.
Als je zelfvertrouwen groeit, gaat het leven makkelijker. Je kunt meer bereiken, staat makkelijker in het leven en hebt aanzienlijk minder stress. Je neemt de verantwoordelijkheid voor je leven weer in eigen hand. Denk je eens in wat je allemaal zou doen wanneer je onzekerheid je niet meer in de weg zit! Durf jij al te dromen?
Zelfvertrouwen is ook voor jou weggelegd
De vervelende gevolgen van onzekerheid variëren van het gevoel ‘niet de kans krijgen die je verdient’ tot aan eenzaamheid, burn-out of depressief raken. Ik ken geen snelle oplossing voor het onderdrukken of wegwerken van onzekerheid.
Ik geloof dat door kleine stappen zetten, je gevoel van zelfvertrouwen op steeds meer gebieden steeds groter wordt. Dus volgens het principe ‘niet durven, toch doen’. Op welk vlak het gebrek aan zelfvertrouwen ook ligt; met toewijding en de juiste begeleiding van bijvoorbeeld een coach is er heel veel mogelijk.
Verder lezen?
Ik schrijf regelmatig blogs over zelfvertrouwen onderwerpen. Wil jij aan de slag met jouw zelfvertrouwen, lees dan verder:
Zoek jij professionele begeleiding bij het aanpakken van je onzekerheid? Ik heb als coach al veel cliënten mogen begeleiden op weg naar meer zelfvertrouwen. Zij vertellen dat ze sindsdien meer rust en ontspanning ervaren.
Wil je weten wat ik voor jou kan betekenen? Bekijk dan het coachingstrajectof plan hieronder direct je gratis kennismakingsgesprek in.
We use cookies on our website to give you the most relevant experience by remembering your preferences and repeat visits. By clicking “Accept All”, you consent to the use of ALL the cookies. However, you may visit "Cookie Settings" to provide a controlled consent.
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. These cookies ensure basic functionalities and security features of the website, anonymously.
Cookie
Duur
Omschrijving
cookielawinfo-checkbox-analytics
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics".
cookielawinfo-checkbox-functional
11 months
The cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional".
cookielawinfo-checkbox-necessary
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary".
cookielawinfo-checkbox-others
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other.
cookielawinfo-checkbox-performance
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance".
viewed_cookie_policy
11 months
The cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data.
Functional cookies help to perform certain functionalities like sharing the content of the website on social media platforms, collect feedbacks, and other third-party features.
Performance cookies are used to understand and analyze the key performance indexes of the website which helps in delivering a better user experience for the visitors.
Analytical cookies are used to understand how visitors interact with the website. These cookies help provide information on metrics the number of visitors, bounce rate, traffic source, etc.
Advertisement cookies are used to provide visitors with relevant ads and marketing campaigns. These cookies track visitors across websites and collect information to provide customized ads.