Je zelfvertrouwen vergroten

Share This Post

Je kan het aan!

Zelfvertrouwen vergroten staat vaak bovenaan het lijstje van mensen die zich onzeker voelen. Jammer genoeg stranden hun pogingen om hieraan te werken vaak zonder het gehoopte resultaat. Dit heeft alles te maken met schaamte en angst. Graag deel ik een aantal inzichten met je die kunnen helpen om wel met succes te bouwen aan zelfvertrouwen. Want als je weet wat je tegenhoudt, ben je beter toegerust om toch stappen zetten.

Welk gedrag heb jij ontwikkeld door je onzekerheid?

Wanneer je onzeker bent, dan ben je dat vaak al sinds je jeugd. Je hebt dan ook vaak al een manier gevonden om te kunnen overleven. Zo is de één uiterst vriendelijk naar anderen maar absoluut niet assertief. Een ander doet alles perfect, maar met het risico op een burn-out. Weer een ander heeft zichzelf aangeleerd om een stabiele basis te zijn op wie anderen (voortdurend) leunen, maar is niet in staat om voor zichzelf hulp te vragen. Dit zijn voorbeelden van gedrag dat mensen ontwikkelen om zich staande te houden, ondanks hun onzekerheid.

Schaamte belemmert je om stappen te zetten

Wanneer je gaat werken aan het vergroten van je zelfvertrouwen betekent het dat je gaat kijken of je ontwikkelde gedrag nog wel effectief is. Dat is het moment dat schaamte om de hoek komt kijken. Schaamte wordt namelijk getriggerd wanneer het beeld dat je van jezelf hebt of dat je wilt dat anderen van jou hebben, bedreigd wordt. Dit is vaak de reden waarom pogingen om je zelfvertrouwen te vergroten, vroegtijdig stranden. Wanneer je wilt werken aan je assertiviteit, kan hierdoor bijvoorbeeld het beeld van de ‘vriendelijke dame of heer’ onder druk komen te staan. Je voelt ook schaamte omdat je nieuwe gedrag iets laat zien wat je niet gewend bent en dus gevoelsmatig niet bij je past. Doordat schaamte letterlijk pijnlijk doet, willen veel mensen dit gevoel vermijden. Dit is waarom je uiteindelijk niet echt werkt aan het vergroten van je zelfvertrouwen.

Nog een voorbeeld. Jim is teamleider op een financiële afdeling. Hij is een bescheiden man die niet graag op de voorgrond treedt. Hij kan het goed vinden met zijn medewerkers en ze krijgen veel ruimte van hem om hun taken op hun manier uit te voeren. Jims nieuwe leidinggevende is niet tevreden over het reilen en zeilen op de afdeling en heeft hem de boodschap gegeven dat hij van Jim verwacht dat hij meer op de voorgrond moet treden en een ‘echte’ leider moet zijn. Jim schaamt zich dat hij niet de faciliterende, ruimte gevende leidinggevende kan zijn die hij is. Het zal daarom lastig voor hem zijn om de verwachtingen van zijn leidinggevende waar te maken.

Waar schaam je je voor?

Een mooie eerste stap die je kunt zetten richting meer zelfvertrouwen is jezelf de vraag te stellen waar je je voor schaamt. Hoe wil niet jij door anderen gezien worden? Stel dat je kiest voor ‘te dominant’. Als mensen dat beeld van je zouden hebben zou je je erg ongemakkelijk voelen. Je voelt spanning of ongemakkelijkheid bij deze gedachte. Toch is het belangrijk om dit gevoel te accepteren en niet weg te drukken. Precies dit gevoel namelijk, maakt dat je geen stappen zet. Terwijl je even stilstaat bij dit gevoel, geef ik je het volgende mee: realiseer je dat deze dominantie het gedrag is dat het andere uiterste laat zien van je huidige gedrag. Er zit dus veel ruimte tussen ‘niet assertief zijn’ en ‘dominant zijn’.

Wat zit je nog in de weg?

Naast schaamte kan er nog meer zijn wat je in de weg zit. Hierover gaat het boek ‘Niet durven, toch doen!’ van Susan Jeffers. In Amerika is het boek een klassieker, in Nederland ten onrechte heel wat minder bekend. Jeffers schrijft over 3 niveaus van angsten die mensen kunnen hebben:

Niveau 1

Niveau 1 angsten omschrijft Jeffers als dingen die gebeuren en dingen die actie vereisen. Voorbeelden daarvan zijn:

Dingen die gebeuren
Ziek worden
Alleen komen te staan
Veranderingen
Financiële zekerheid kwijtraken
Ontslagen worden

Dingen die actie vereisen
Van baan veranderen
Fouten maken
Spreken in het openbaar
Een vriendschap verbreken
Voor jezelf opkomen

Niveau 2

Het tweede niveau heeft te maken met je innerlijke gemoedstoestand en kan bijvoorbeeld je gevoel van eigenwaarde aantasten. Wanneer je jezelf beschermt tegen niveau 2-angsten, begrens je je mogelijkheden om jezelf te ontwikkelen.

Angst voor:
Afwijzing
Succes
Mislukking
Afkeuring
Gezichtsverlies
Falen

Niveau 3

Onder alle angsten, ligt de grootste angst van allemaal, namelijk:

‘Ik kan het niet aan’.

‘Is dat alles?’ zal je nu misschien denken. Heel eenvoudig gezegd komt het erop neer dat onder elke angst de angst ligt, dat wat ons overkomt, we dat niet aan zouden kunnen.

Voorbeelden:

Niveau 1

Ik kan het niet aan als ik mijn baan zou verliezen.

Niveau 2

Ik kan het niet aan als ik afgewezen zal worden.

Niveau 3

Bestaat alleen nog maar uit: ‘ik kan er niet tegen’.

Volgens Jeffers is het enige wat ons te doen staat meer vertrouwen ontwikkelen in ons eigen vermogen om alles wat er gebeurt aan te kunnen. Zelf zou ik daaraan toe willen voegen dat je ook veerkracht nodig hebt, om na het vallen op te staan en door te gaan.

Je kan het aan!

Nu je dit weet kun je, telkens als je gevoelens van onzekerheid ervaart, gaan onderzoeken wat dat gevoel je wil vertellen. Wat is het precies waar je bang voor bent of wat je niet aan zou kunnen? Stel dat je bang bent dat mensen je niet meer vriendelijk vinden. Vervolgens stel je jezelf de vraag ‘is het waar dat ik dat niet aankan?’ Mocht je denken dat dit inderdaad zo is, wat heb jij dan nodig om dit wel aan te kunnen? Wie of wat kan jou daarbij helpen?

Coaching voor het vergroten van zelfvertrouwen

De inzichten uit dit artikel kunnen je helpen bij het vergroten van je zelfvertrouwen. Een coach kan je vervolgens helpen met dit inzicht vertalen naar de praktijk (oefenen met nieuw gedrag en hierop reflecteren bijvoorbeeld), zodat je zelfvertrouwen en/of zelfbeeld daadwerkelijk verbeteren.

Ik heb als coach al veel cliënten mogen begeleiden op weg naar meer zelfvertrouwen. Wil je weten wat ik voor jou kan betekenen? Kijk dan op hier voor meer informatie of maak direct een afspraak voor een gratis en vrijblijvende kennismaking.

Bron: Niet durven, toch doen! Adviezen & technieken om angst en besluiteloosheid om te buigen in kracht en actie – Susan Jeffers. Uitgeverij Helmond, 1987.

Photo: Valentine Lacoste on Unsplash.com