Leren loslaten voor meer rust en ontspanning
Anderen laten weten wat je leest?
Totdat ik doorkreeg dat ik eigenlijk nauwelijks controle had over anderen en dat ik me meer op mezelf moest richten. Daar lag mijn invloed. Dat was het moment dat ik doorkreeg dat controle hebben enorm veel stress veroorzaakt. Het viel me ook op hoe vaak ik van slag was. Toen ik de dingen kon leren loslaten, voelde ik me enorm bevrijd en kreeg ik meer rust. Ik kon de dingen van het leven beter accepteren. Af en toe komt mijn Innerlijke Controleur nog even om de hoek kijken, maar nooit meer in die mate dat hij me in zijn greep krijgt. Wat een verademing!
In mijn blog ‘waarom we liever de controle hebben dan dat we loslaten’ heb je kunnen lezen waarom het zo moeilijk is om los te laten. En dat is ook niet zo gek als je bedenkt wát we allemaal proberen onder controle te houden. In deze vervolg-blog lees hoe jouw innerlijke Controleur is ontstaan en deel ik onderzoek- en schrijfopdrachten om te starten met de controle los te laten. Maar ik begin met de vraag voor te leggen of we wel alles moeten willen loslaten.
Moeten we wel alles willen loslaten?
Wij mensen zijn sociale wezens. Bijna al ons gedrag is erop gericht om erbij te horen. Om opgenomen en geaccepteerd te blijven in de groep en er niet buiten te vallen. Niet afgewezen te worden. Dit zorgt ervoor dat we meestal sociaal wenselijk gedrag laten zien, meestal aangeleerd in ons gezin van herkomst of binnen de cultuur.
Stel je eens voor dat je perfectionistisch bent en je wil daar graag vanaf. Je bent moe van de hoge lat die je hebt en steeds maar controleren of je het wel goed genoeg doet. Het moet altijd maar beter. Je denkt dat als je je perfectionisme loslaat, dat alles dan opgelost is. Hoe zou het dan zijn als je je perfectionisme helemaal zou loslaten? Dat je alles wat je ooit heel goed deed opeens laat versloffen? Je gaat waarschijnlijk fouten maken, je wordt slordig en het werk, huishouden etc. is niet meer zoals anderen dat van je gewend zijn. De relatie met collega’s of gezinsleden kan hierdoor verslechteren, ze geven commentaar. In een werksituatie kan je leidinggevende zijn onvrede uiten over je werk. Wie weet leidt dit uiteindelijk tot ontslag.
Helemaal de andere kant opslaan is dan opeens niet meer zo veilig en prettig. In plaats van rust en ontspanning geeft het juist stress en spanningen. Het gevolg is dat je nóg perfectionistischer gedrag laat zien.
Mijn antwoord op de vraag of we wel alles moeten loslaten is dus nee. Het gaat om een betere balans vinden en bewuste keuzes maken tussen controle houden en loslaten.
Hoe ontstaat controlegedrag?
Totdat je deze blog las, ging je er waarschijnlijk vanuit dat jij zittend achter je laptop of lezend op je mobiel slechts uit 1 persoonlijkheid bestaat. Om uit te leggen hoe controlegedrag ontstaat, neem ik je mee in het gedachtegoed en de methode van Voice Dialogue (VD) en het ontstaan van de Controleur.
VD gaat ervanuit dat wij niet uit één persoon bestaan maar uit verschillende ikken ofwel subpersonen met allemaal hun eigen gedachten, gevoelens en gedrag. Het volgende voorbeeld is vast herkenbaar: het is maandagmiddag en je komt moe uit je werk. Een deel van jou wil graag gezond koken voor je gezin. Maar een ander deel wil eigenlijk liever wat uitrusten en denkt: ‘we bestellen wel een pizza’. Vaak volgt er dan een innerlijke strijd die meestal gewonnen wordt door de kant in jou die het meest op de voorgrond staat. Een van je primaire ikken dus. Wil je meer weten over VD, klik dan hier.
Het ontstaan van de Controleur
Al vroeg in je leven leer je dat je controle moet uitoefenen op je omgeving om vervelende ervaringen te vermijden. Dus lach je als je wilt worden opgetild en probeer je flink te zijn als je gevallen bent zodat je te horen krijgt dat je een grote meid of jongen bent. Dit is het begin van de normale ontwikkeling van je persoonlijkheid. De Controleur of wel Beschermer is een van de eerste subpersonen die ontstaat. Hij is voortdurend alert op gevaren en kijkt hoe hij jou en je kwetsbaarheid het beste kan beschermen. Om dit te kunnen, heeft hij regels (meegekregen vanuit je ouders en de maatschappij) over hoe je je het beste kunt gedragen. Maar hij weet ook precies hoe anderen zich horen te gedragen.
De regels moeten je veiligheid garanderen en ervoor zorgen dat anderen je accepteren. En niet afwijzen. De Controleur zorgt dat je geen gekke dingen doet en je jezelf niet belachelijk maakt. Zo is je Controleur er mede voor verantwoordelijk dat je een presentatie tot in de puntjes voorbereid en ziet hij erop toe dat je het wel iedereen naar de zin maakt. Als dat een van zijn regels is tenminste.
Je kunt je voorstellen dat je leven, met zo’n alert en controlerend deel in jou, een stuk minder spontaan en natuurlijk verloopt als je soms zou willen. Hoewel je daar misschien wel eens van baalt, voelt de Controleur zo normaal en eigen dat je je er vaak volledig mee hebt geïdentificeerd. Jij bent de Controleur. Tot voor kort dan, want nu weet je dat de Controleur een deel van jou is. Wel een belangrijk deel trouwens.
De Controleur zorgt er ook voor dat verstoten ikken verstoten blijven. Zodra Jouw verstoten kanten zich zouden vertonen, kan de Controleur jouw veiligheid niet meer garanderen. Zodra hij weet welk gedrag (sociaal) wenselijk is, creëert hij een persoonlijkheid van verschillende ikken die is opgewassen tegen wat er op je pad komt. De verstoten kanten komen meestal niet meer naar voren, of slechts in een specifieke situatie of context (bijvoorbeeld alleen thuis). Het onder de duim houden van verstoten kanten kan je ongemerkt veel energie kosten.
Voice Dialogue is een methode om in gesprek te gaan met de verschillende ikken, dus ook de verstoten kanten. Zo kunnen die meer de ruimte krijgen in je leven waardoor er een betere balans ontstaat.
Hoe kan je meer loslaten?
Zoals eerder gezegd gaat het er dus niet om dat je alles loslaat. Maar dat je een betere balans vindt tussen de controle hebben en loslaten. En dat je zelf een bewuste keuze maakt. In Voice Dialogue termen gesproken; dat je zelf aan het stuur van je innerlijke bus zit.
Nu je geleerd hebt over het bestaan van de Controleur kan je gaan beginnen met leren loslaten. Leren, omdat loslaten met nu eenmaal vallen en opstaan gaat. Ik deel een aantal onderzoek- en schrijfopdrachten die je kunnen helpen om meer los te gaan laten.
1.
Waar hou je controle op?
De eerste stap is het krijgen van inzicht in jouw eigen controlegedrag. Schrijf voor jezelf op waar je zoal probeert de controle op te houden (klik hier voor de voorbeelden die ik genoemd heb in de blog over de controle hebben). Als je het zelf niet helemaal weet, bespreek het dan met je partner, kinderen of een goede vriend. Wees zo volledig mogelijk.
2.
Welke regels hanteert jouw controleur?
Iedereen heeft een Controleur, bij de een is hij wat duidelijker aanwezig dan anderen. Wanneer je graag de controle wilt houden, kan je er zeker van zijn dat de Controleur aan het stuur van jouw innerlijke bus zit. Tijd om in kaart te brengen welke regels hij hanteert in jouw leven. Schrijf minimaal 20 regels (en meer mag zeker) op waarvan de Controleur wil dat jij je aan houdt. Regels beginnen vaak met moeten of mogen. Bijvoorbeeld: ik moet altijd op tijd zijn, mensen moeten mij altijd aardig vinden, ik mag niet klagen. Als je het even niet meer weet, denk dan aan welke regels thuis belangrijk waren of kijk hoe je ouders nu nog in het leven staan. Vraag eventueel ook je partner wat hem of haar is opgevallen in jouw gezin van herkomst.Regels kunnen ook gaan over wat anderen moeten of mogen. Hierdoor ontstaan vaak verwachtingen die net zo vaak eindigen in teleurstelling. Een mooi voorbeeld is: mijn partner moet altijd attent zijn.
3.
Welke regels belemmeren jou om meer los te laten?
Bekijk het lijstje met regels eens. Welke regels belemmeren jou om wat meer los te kunnen laten? Je kunt je voorstellen dat als je de regel hanteert: ‘ik moet elke dag een gezonde maaltijd op tafel zetten’ dat dit weinig ruimte biedt om los te laten.
4.
Welke regels wil je zelf houden?
Om achter het stuur van je eigen bus te zitten is het belangrijk om bewustere keuzes te maken van de regels die jij wilt hanteren in je leven. Schrap de regels die je niet meer dienen, herschrijf eventueel en bedenk eventueel nieuwe regels die voor jou belangrijk zijn.
5.
Wat wil je graag loslaten?
Maak de balans op van de inzichten uit de vorige stappen. Wat wil je precies loslaten? Schrijf dit zo uitgebreid mogelijk op en voeg daaraan toe wat het je oplevert als je meer loslaat.
6.
Geef ruimte aan verstoten ikken
Je hebt gelezen dat de Controleur probeert je verstoten kanten, verstoten te houden. Om meer balans te ervaren is het belangrijk dat je ruimte geeft aan verstoten delen in jou. Als je de regel zoals geformuleerd bij punt 3 kunt ombuigen naar iets als ‘ik wil zoveel mogelijk gezond eten op tafel zetten’ dan biedt dat meer ruimte aan verstoten kanten zoals:
– een wat meer relaxte kant, die graag eten wil bestellen of ‘doe eens gek’ uit eten wil
– een kant die wat meer aan zichzelf denkt, mijn partner of kinderen kunnen ook een keer koken.
Voor elke primaire kant (zoals de Perfectionist, de Pleaser, de Drammer, de Verantwoordelijke, de Goede moeder) is ook een verstoten kant aanwezig. Ga aan de hand van de regels die je hebt opgespoord, eens op zoek naar je primaire en verstoten kanten. Ruimte geven is soms niets anders dan er tijd voor maken. Iemand met een primaire kant die heel graag de boel aan kant heeft thuis, doet er goed aan af en toe even bewust te gaan zitten en niks te doen. In het begin voelt dat waarschijnlijk heel ongemakkelijk, maar het is absoluut een weg om in te slaan als je meer wilt loslaten. Loslaten en vasthouden gaat nu eenmaal niet samen. Het gaat erom dat je leert dit ongemak te verdragen.
7.
Wat is nu eigenlijk echt belangrijk voor jou?
Vaak maken wij ons druk om de kleinste dingen. Wat anderen wel niet van je vinden, of je wel genoeg doet voor je kinderen of je ouders, de verwachtingen die je van anderen hebt (en die niet uitkomen), etc.
Stel jezelf de vraag wat nu eigenlijk echt belangrijk voor je is. Stel dat jouw Controleur wil dat je je dienstbaar opstelt naar anderen, altijd voor iedereen klaarstaat. Wellicht is voor jou attent zijn of vriendelijkheid belangrijk. Bepaal voor jezelf hoe je daar op een gebalanceerde manier invulling aan kunt geven zonder dat dit ten koste gaat van jezelf. Zodat er ook ruimte is voor jezelf.
Bepaal aan de hand van de regels van je Controleur wat écht belangrijk voor je is, bedenk ook waar je blij van wordt. Schrijf dit op. Geef de komende tijd ook ruimte aan wat voor jou echt belangrijk is, wat maakt het leven waardevol.
In het kort
In deze blog heb ik mijn antwoord gegeven op de vraag of we wel alles moeten loslaten. En heb je gelezen hoe jouw Innerlijke Controleur is ontstaan. Vervolgens heb ik een aantal onderzoek- en schrijfopdrachten met je gedeeld om een begin te maken met leren loslaten. Neem de tijd om de vragen te beantwoorden. Koop een mooi opschrijfboekje: jouw eigen loslaat-boekje.
Ik wens je veel succes in je zoektocht naar meer rust, ontspanning en balans en meer loslaten.
Verder lezen
Wil je verder lezen? Lees dan de blogs over Voice Dialogue:
– Voice Dialogue: een bus vol met ikken
Wat ik bied
Wil je begeleiding bij leren loslaten en meer rust en ontspanning ervaren? Lees dan hier wat ik voor jou kan betekenen of plan hieronder direct een afspraak voor een gratis kennismakingsgesprek.
Illustratie door: the bald guy
Bron: Thuiskomen in jezelf – Hal en Sidra Stone (2017)
