Patronen doorbreken: deze belangrijke stap slaan we meestal over
Anderen laten weten wat je leest?
Is dit jou weleens overkomen? Je neemt je voor om meer voor jezelf op te komen. Of je wilt niet meer alles perfect doen, niet meer pleasen of niet meer te hard werken. Of je wilt je niet meer voor alles zo verantwoordelijk voelen. Je wilt leren loslaten of je leren uitspreken. Dus je hebt een boek gekocht, een online cursus aangeschaft en een afspraak gemaakt met een coach. Maar voordat je goed en wel begonnen bent, staak je je pogingen om je patronen te doorbreken. Alle zelfhulpboeken en trainingen ten spijt, soms lukt het gewoon niet om uit dit oude ongewenste gedrag te komen. In deze blog lees je waarom het zo moeilijk is om ingesleten patronen te doorbreken en waardoor dat komt en ook deel ik de stap met jou die vaak in veranderingen wordt overgeslagen; jezelf permissie geven.
Voordat ik uitleg wat ik bedoel met jezelf permissie geven, neem ik je eerst mee naar het ontstaan van patronen.
Patronen ontstaan door geboden en verboden in onze kindertijd
Gedragspatronen ontstaan in onze vroege jeugd en helpen ons om in veiligheid op te groeien. Door onze opvoeders te observeren, leerden we welk gedrag gewenst werd. En welk gedrag afgekeurd werd. Je kreeg boodschappen, geboden, van je ouders over hoe je hoorde te zijn. Als je gevallen was en moest huilen, kreeg je misschien van je ouders de boodschap ‘stel je niet zo aan’. Zo leerde je je te vermannen en sterk te zijn. Ook waren er in je gezin regels waar je je aan hoorde te houden, die jouw gedrag bijstuurden.
De gedragspatronen worden versterkt door de verboden die we hebben gevoeld of gehoord en waar we als kind zelf conclusies uit hebben getrokken. Als je op de een op de andere manier merkte dat je niks te willen had (geen behoeften hebben), dan leerde je om jezelf weg te cijferen. En dus stelde je het belang van anderen voorop. Of wanneer je hoorde dat voor jou gold: ‘als je voor een dubbeltje geboren bent, zal je nooit een kwartje worden’, trok je wellicht de conclusie dat je niet mocht slagen in het leven. Dus was je gedrag erop gericht om niet uit te blinken, bv door geen hoge cijfers te halen op school.
Patronen ontstaan wanneer je gedrag langere tijd herhaalt, waar je steeds een vorm van aandacht voor kreeg. Zo raken ze ingesleten. En in je jeugd kan dit dus helpen om veilig te zijn. Om geliefd, gewaardeerd en geaccepteerd te worden. En niet afgewezen te worden. Op latere leeftijd merk je dat de patronen die jou ooit hielpen, nu niet meer zo helpend zijn. En dat je er zelfs veel last van kan hebben. Het bezorgt je stress, een gevoel van ontevredenheid, spanningen, een gejaagd gevoel, een knagende onzekerheid, etc.
Patronen doorbreken: waarom het zo moeilijk is
Zoals gezegd zorgden de patronen ervoor dat je relatief veilig kon opgroeien. Je hebt je gedrag aangepast aan wat gewenst was. En dit gedrag heeft je dan ook veel opgeleverd. En wanneer je wilt beginnen je patronen te doorbreken, zit daar nu juist het probleem. Ondanks dat je de patronen nu als belemmerd ervaart, levert het je ook iets op. Want door bijvoorbeeld te pleasen, alles perfect te doen, over-verantwoordelijk te zijn, geen grenzen aan te geven, je weg te cijferen, voel je je goed over jezelf. In je jeugd heb je namelijk het besluit genomen: ik ben oké als ik…… Dus bijvoorbeeld:
ik ben oké als ik het anderen naar de zin maak.
ik ben oké als ik sterk ben.
ik ben oké als ik niemand tot last ben.
ik ben oké als ik heel veel werk verzet.
ik ben oké als ik alles snel doe.
De stap die we vaak overslaan: jezelf permissie geven
Gedragspatronen veranderen is niet makkelijk en vanzelfsprekend. Zonder dat we ons hiervan bewust zijn, proberen we te voldoen aan verwachtingen van anderen. Ons te houden aan de regels van thuis. En niet tegen de normen en waarden in te gaan die je van huis meekreeg. Ook hebben we ons nog niet ontworsteld aan de verboden die we opgelegd kregen. Vaak zijn we ons niet bewust dat ons gedrag wordt bepaald door oude verboden. Stel dat je leerde dat je geen behoeften mocht hebben, en je wilt leren om aan de slag te gaan met je behoeften uitspreken dan kan je je voorstellen dat die twee op gespannen voet met elkaar staan.
De stap die we bij patronen doorbreken vaak overslaan is onszelf permissie geven, ofwel toestemming of onszelf ruimte geven om… Bij permissie geven geef je jezelf bewust toestemming om iets te mogen, bijvoorbeeld:
ik geef mezelf permissie om behoeften te hebben.
ik geef mezelf permissie om te mogen voelen.
ik geef mezelf permissie om fouten te maken.
ik geef mezelf permissie om erbij te horen
ik geef mezelf permissie om me uit te spreken als ik iets niet fijn vind.
Deze stap is belangrijk omdat niemand anders dan jij jezelf toestemming en dus ruimte kunt geven. Dus geef jezelf maar ruimte om te voelen, ook al doet het pijn. En geef jezelf maar toestemming om te niksen, ook al is er nog zoveel te doen. Ervaar het maar.
Jezelf permissie geven klinkt misschien een beetje formeel. Maar dat vind ik juist wel leuk. Het gaat ook wel echt ergens over. En omdat het een woord is dat je niet vaak tegenkomt, blijft het makkelijker hangen. En dat is dan weer fijn in je bewustwordingsproces.
De Permissie-pas
Word een goede ouder voor jezelf
Onze opvoeders hebben ons met de beste intenties grootgebracht. Zij wilden dat je veilig was en niet zou worden afgewezen. Om dat te bereiken, hebben ze regels bepaald, geboden en verboden gesteld en je gedrag bijgestuurd. Soms bewust en vaker onbewust. Vanuit hun eigen referentiekader en met hun eigen opvoeding achter de rug. Ze hebben gedaan wat hen het beste leek en zo hoort het ook. Toch kan je patronen hebben ontwikkeld, waar je achteraf gezien niet blij mee bent. De verboden die je hebt gevoeld kunnen nog steeds heel pijnlijk zijn. Er is geen manier om van je ouders alsnog te krijgen, wat je in emotioneel opzicht niet gekregen hebt toen je jong was.
Dit betekent dat je nu als een goede ouder voor jezelf moet gaan zorgen. Besteed aandacht aan de pijn die je hebt gevoeld en de behoeften die niet zijn vervuld. Geef jezelf permissie om te voelen, te falen en opnieuw te beginnen. Geef jezelf ook de permissie om mild te zijn voor jezelf. En ook jezelf aan te moedigen iets te doen wat je spannend vindt. Kortom: geef jezelf wat je nodig hebt en word een goede ouder voor jezelf.
Permissie is geen slappe hap
Wanneer je jezelf permissie wilt geven, dan is het belangrijk om stil te staan bij het volgende. Jezelf toestemming geven is bedoeld om je bewust te maken van dingen die niet zo vanzelfsprekend zijn. Dus bijvoorbeeld de permissie om hulp te vragen, nee te zeggen, etc. Gebruik permissie niet om dingen te vermijden, ergens onderuit te komen of dingen te blijven doen waarvan je weet dat ze slecht voor jezelf. Gebruik permissie ter ondersteuning in je proces. Zet het in om je patronen te doorbreken.
Ben je klaar voor de verandering?
Ook als je jezelf permissie geeft, is patronen doorbreken niet gemakkelijk. Permissie geven is geen wondermiddel. Jezelf ruimte geven zorgt er wel voor dat je met meer compassie naar jezelf en je situatie kijkt. Dat je jezelf accepteert en dat je jezelf toestemming geeft om goed voor jezelf te zorgen. Met die mildheid en goede zelfzorg wordt veranderen misschien net even makkelijker. Omdat je bewuster kiest voor gedrag wat niet vanzelfsprekend voor jou is.
In het kort
In deze blog heb je kunnen lezen hoe patronen ontstaan en waarom ze zo moeilijk te doorbreken zijn. Ook heb je gezien dat jezelf permissie geven een belangrijke stap is in je veranderingsproces. Het maakt je bewust dat de stap die je zet, geen vanzelfsprekende is. Met de Permissie pas kun je daadwerkelijk meer ruimte ervaren om patronen te doorbreken.
Wat ik je bied
Ik begeleid volwassenen van onzekerheid stap voor stap naar meer zelfvertrouwen. Hierbij hoort ook het doorbreken van niet helpende patronen. Wil je meer weten, lees dan hier alles over mij. Of lees hier meer over het coachingstraject.
