Voel jij je snel afgewezen of aangevallen? Trek jij je kritiek sterk aan? Het soort kritiek of afwijzing waardoor je dagenlang van slag bent en wat jou achtereenvolgens verdrietig, boos, wraakzuchtig en machteloos maakt. Een rollercoaster van emoties en gevoelens die nog een tijdlang kunnen aanhouden. Ik kom het vaak tegen in mijn coachpraktijk: mensen die zich snel gekwetst of afgewezen voelen door anderen. Als ze bij mij in coaching komen, willen ze dan ook vaak leren hoe ze zich minder kunnen aantrekken van wat anderen doen of vinden en zich minder snel afgewezen voelen. Hoe komt het dat je je snel afgewezen voelt of dat je je kritiek van anderen aantrekt? En wat maakt dat je je na een specifieke gebeurtenis nog zo lang ellendig voelt? Je leest het in dit artikel.
Inhoud van deze blog
Waardoor voel je je snel afgewezen of gekwetst?
Ieder mens heeft zichzelf wel eens gekwetst of afgewezen gevoeld. De ene mens is echter gevoeliger voor kwetsing en afwijzing dan de ander. Het is bekend dat mensen met een gebrek aan zelfvertrouwen of eigenwaarde zich sneller gekwetst of afgewezen voelen dan mensen die wel voldoende zelfvertrouwen hebben. De angst voor afwijzing kan sterk op de voorgrond staan.
Doordat mensen met een laag zelfvertrouwen niet op zichzelf vertrouwen, leggen ze het oordeel over zichzelf bij de ander neer. Die zal het immers wel weten. Daarmee maak je de mening van anderen dus belangrijker dan jouw eigen mening en dit maakt je kwetsbaar. Hierdoor kom je in een vicieuze cirkel van angst en onzekerheid terecht. Je wordt vaak bevestigd in de negatieve gevoelens die je al over jezelf hebt. Soms omdat iemand kritiek uit, maar veelal komt het door wat jíj denkt dat anderen over je denken. En dit hoeft helemaal niet waar te zijn. Je kunt je voorstellen dat wanneer je stevig in je schoenen staat, het jou veel minder uitmaakt wat anderen van je vinden.
Wil je de vicieuze cirkel doorbreken, dan zal je de verantwoordelijkheid voor je eigen leven moeten nemen en dit niet in de handen van anderen moeten leggen. Dit betekent het omarmen van alles wat je in je hebt; je sterke en je minder sterke kanten.
Gevoeligheid voor kwetsing en afwijzing heeft ook te maken met oude, onverwerkte gevoelens over gebeurtenissen die op dat vlak hebben plaatsgevonden. En die gebeurtenissen kunnen ogenschijnlijk klein geweest zijn maar wel veel indruk hebben gemaakt op jou als jong kind.
Neem bijvoorbeeld Peter, die als kleine 5-jarige jongen door zijn vader een keer niet werd opgehaald van de voetbal omdat hij hem vergeten was. Wanneer mensen in zijn omgeving niet op een afspraak komen opdagen en hem dus vergeten, wordt Peter getriggerd in zijn oude pijn. Nadat dit hem een aantal keren overkomen is, herinnert Peter zich de gebeurtenis van vroeger. De weg alleen terug naar huis in de stromende regen komt weer in zijn bewustzijn, net als het gevoel niet gezien te worden.
Soms speelt verlatingsangst een rol. Wil je meer weten over verlatingsangst, de oorzaken, gevolgen en aanpak, lees dan hier het artikel.
Kortom, een gevoel van snel gekwetst of afwijzing wordt meestal veroorzaakt door:
- Gevoeligheid voor afwijzing
- Oude onverwerkte gevoelens/gebeurtenissen
- Gebrek aan zelfvertrouwen of eigenwaarde
- Verlatingsangst
Gezien en gewaardeerd worden
Je afgewezen, gekwetst en aangevallen voelen, heeft vaak alles te maken met de menselijke behoefte om gewaardeerd en geaccepteerd te worden door anderen. We verwachten vaak van anderen dat zij ons zien, waarderen en accepteren en zijn teleurgesteld als onze behoeften niet vervuld worden. Vaak gaan we nog harder ons best doen om onze verlangens vervuld te zien worden. Dit uit zich vaak in niet effectief gedrag zoals perfectionisme, hard werken en redden of pleasen.
Terwijl wij dus een hoge verwachting van anderen hebben op dat gebied, doen we zelf het tegenovergestelde. Hoe kun je verwachten van anderen dat je gezien, gewaardeerd en geaccepteerd wordt, terwijl je jezelf niet ziet, waardeert en accepteert? Het gaat dus over zelfliefde, zelfwaardering en jezelf accepteren. Wanneer je gaat zien dat het bij jou hieraan ontbreekt, dan heb je al een grote stap vooruitgezet.
Waarom reageer ik toch zo heftig?
Stel, je hebt zin om te gaan eten in de stad en vraagt een goede vriend of vriendin om mee te gaan. Hij of zij blijkt echter al plannen te hebben met een gezamenlijke vriend. Herkenbaar? Je voelt je op dat moment waarschijnlijk afgewezen en gekwetst. Rationeel weet je best dat er niets aan de hand is. De volgende keer spreken jullie namelijk gewoon weer af. Maar toch voelt het niet zo. Je voelt je verdrietig, boos en machteloos. Ongemerkt sluit je je af voor je omgeving, om je maar niet zo rot te voelen. Na zo’n situatie vraag je je vaak af: hoe komt het dat ik zo heftig reageer op dit soort situaties?
Waar gaat het eigenlijk over?
Wanneer je reactie ongepast voelt bij de gebeurtenis, bijvoorbeeld omdat je gevoelens langer dan een uur na de gebeurtenis nog heel heftig zijn, dan kan het zijn dat er iets ‘ouds’ getriggerd is. Dat je reactie dus niets te maken heeft met de huidige situatie maar met iets van vroeger. Het is dan alsof er met kracht een pleister van een wond wordt getrokken, waardoor de wond opnieuw begint de bloeden. Hier gaat het dus eigenlijk om oude, onverwerkte gevoelens van kwetsing en afwijzing die aandacht vragen.
In plaats van je te blijven focussen op de huidige gebeurtenis en je daarmee slachtoffer van de situatie te voelen, kun je ook de verantwoordelijkheid nemen om de wond te onderzoeken. Vraag jezelf af wat in deze situatie jou getriggerd heeft om je zo te voelen. Wanneer heb je je eerder zo gevoeld en waar ging dat toen over? Dus in het voorbeeld van Peter kan hij onderzoeken waar zijn heftige reactie vandaan komt als iemand niet of te laat op een afspraak verschijnt. Hoe vaker je dit bewust doet, hoe meer de oude wond geneest waardoor je je in nieuwe situaties minder geraakt en uit het veld geslagen voelt.
Gevolgen van je snel afgewezen of gekwetst voelen
Je snel afgewezen, aangevallen of gekwetst voelen kan allerlei vervelende gevolgen hebben. Vaak is het zo dat je het risico vermijdt om afgewezen of gekwetst te worden. Je kunt daardoor eigenlijk niet echt jezelf zijn.
Om te voorkomen dat je afgewezen of gekwetst wordt, ben je bijvoorbeeld geneigd om:
- in relaties (met partners, vrienden) geen initiatief te nemen en een afwachtende houding te hebben. Laat een ander maar iets voorstellen, dan krijg ik geen ‘nee’ te horen.
- zowel in werk- als privésfeer niet voor jezelf op te komen.
- jezelf niet te laten zien.
- in overleggen op je werk geen ideeën inbrengen of je mening geven omdat die genegeerd of zelfs belachelijk gemaakt kunnen worden.
- geen verzoeken te doen of je behoeften en verlangens te uiten.
- niet te vertellen wat je leuk vindt of wat je bezighoudt, want wat als de ander jouw mening niet deelt of het niet interessant vindt wat je vertelt.
- geen nieuwe vriendschappen te sluiten, geen nieuwe activiteiten te ondernemen.
- niet te solliciteren op een andere baan.
- in een (groeps)gesprek je niet te mengen maar je afzijdig te houden.
Dit zorgt ervoor dat anderen je niet werkelijk leren kennen. Soms raak je geïsoleerd van anderen. Hierdoor kan je gevoeligheid voor afwijzing groter worden omdat je niet de vaardigheid leert om met afwijzing om te gaan. Ook belemmert het je in je persoonlijke ontwikkeling; je blijft binnen de lijntjes kleuren en zoekt niet de randen van je comfortzone op. Je vermijdt dus allerlei dingen om maar niet te voelen. Maar wat vermijd je nu precies?
De Schaamte van je niet goed genoeg voelen
Je afgewezen of gekwetst voelen, gaat gepaard met een verlammende, bevriezende emotie genaamd schaamte. Schaamte komt bijvoorbeeld om de hoek kijken wanneer je je door afwijzing niet goed genoeg voelt. Schaamte trekt samen op met een negatief zelfbeeld. Schaamte zorgt ervoor dat we ons aanpassen aan het beeld dat wij naar buiten willen laten zien. Dus bijvoorbeeld perfect, feilloos, enorm hulpvaardig, supervriendelijk en hardwerkend. Hiervoor betaal je zelf een hoge prijs: steeds het gevoel hebben door de mand te vallen (je kunt immers niet altijd voldoen aan dat ideale beeld wat je wilt laten zien), disfunctionele stress, overspannenheid, burn-out of depressie. Alles om maar niet je schaamtegevoelens te hoeven voelen. Je kunt je voorstellen dat dit op de lange termijn niet houdbaar is en vast zult lopen.
Even op een rijtje
In deze blog heb je kunnen lezen dat een gebrek aan zelfvertrouwen of eigenwaarde aan de basis ligt van je snel gekwetst of afgewezen voelen. En dat gevoeligheid voor kwetsing of afwijzing vaak veroorzaakt wordt door oude onverwerkte gevoelens over gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden. Ook heb je kunnen lezen dat je afgewezen, gekwetst of aangevallen voelen te maken heeft met de menselijke behoefte om je gewenst, gezien of je gewaardeerd te voelen. En tenslotte welke nare gevolgen het kan hebben en wat je allemaal uit de weg gaat wanneer je bang bent om afgewezen of gekwetst te worden.
Jij bent aan zet
Denk je na het lezen na deze blog: ‘ik wil hiermee aan de slag’. Kijk hier wat ik voor jou kan betekenen of neem contact met mij op voor een gratis kennismaking. Ik help je graag op weg via online coaching of in mijn coachruimte in Woerden.
