Waarom we liever de controle hebben dan dat we loslaten
Anderen laten weten wat je leest?
‘Ik word er soms zo moe van om altijd maar de controle te hebben. Alles moet op mijn manier. En iedereen moet mij ook aardig vinden. Daar doe ik echt alles voor. Waarom kan ik er niet gewoon mee stoppen?’. Vragend kijkt Jet mij aan. Wat volgt is een mooi gesprek over hoe haar gedrag ooit is ontstaan en welke pogingen ze al ondernomen heeft om te stoppen met alles onder controlere houden. En hoe moeilijk dat in de praktijk blijkt te zijn. Moeilijk misschien, maar zeker niet onhaalbaar.
Ben jij ook altijd bezig om alles onder controle te houden? Nooit eens heerlijk ontspannen en de boel de boel laten. Dan gaat deze blog over jou. Achtereenvolgens leg ik uit wat we zoal onder controle proberen te houden en wat daar de gevolgen van zijn. Daarna lees je waarom we liever de controle hebben dan dat we leren loslaten. Want ook al willen we heel graag loslaten, toch kiezen we vaker voor de controle houden. Lees waarom we onze pogingen om los te laten al na een paar weken staken, om op de oude voet verder te gaan.
Waarover hebben we graag de controle?
Als ik cliënten vraag waar zij zoal de controle op hebben, dan krijg ik vaak een opsomming van onderstaande uiteenlopende antwoorden.
- Het verleden en de emoties die daar nog bij horen (onprettige gebeurtenissen die ons vroeger zijn overkomen, overlijden, echtscheiding, onopgeloste conflicten, etc.).
- De verwachtingen die we van onszelf hebben over de rollen die we hebben in ons leven en hoe we die moeten invullen (partner, ouder, kind, werknemer, mantelzorger, vriend of vriendin, etc.).
- De verwachtingen die anderen van ons hebben of die we denken dat ze hebben.
- De verwachtingen die wij van anderen hebben (iemand moet in jouw ogen bijvoorbeeld altijd aardig, eerlijk, attent of behulpzaam zijn en altijd alle afspraken nakomen) waardoor je vaak teleurgesteld wordt.
- De toekomst en hoe die er voor ons uitziet.
- Hoe we eruitzien (knap, altijd perfect verzorgd etc).
- Hoe we ons horen te gedragen.
- Hoe en wanneer dingen volgens ons moeten gebeuren (onze eigen hoge lat).
- Het beeld dat je leven altijd prettig moet verlopen.
- Controle over anderen (letterlijk checken wat anderen doen en hoe ze het doen).
- Dagelijkse futiliteiten waar we ons druk over maken.
- De problemen van de wereld.
- Wat anderen van ons vinden of wat wij denken dat ze van ons vinden.
Je zult het vast met me eens zijn, dat het nogal wat is, waar wij proberen controle op te houden. Dingen die wij krampachtig proberen vast te houden en te controleren en die zorgen voor een gespannen, geremd en zorgelijk leven. Er met anderen over praten, doen we liever niet omdat uitkomen voor je controle gedrag vaak veel schaamte oproept. En schaamte is een gevoel wat we nu eenmaal graag willen vermijden.
Wat zijn de gevolgen van de controle hebben?
Hoewel je het niet altijd door hebt, kost controle houden je veel. Hieronder ga ik in op de gevolgen van de controle hebben.
- Het kost veel energie en je hebt meestal moeite om te genieten in het moment.
- Het zorgt voor een onrustig en opgejaagd gevoel; je bent niet in balans.
- Het levert stress en spanningen op (wanneer dit langer duurt, zal je dit wellicht niet meer opmerken).
- Je gaat altijd maar door; er is tenslotte altijd iets te doen.
- Je omgeving heeft te lijden onder jouw controlegedrag en je voelt je daar onzeker door.
- Je voelt je op dit vlak soms geïsoleerd omdat je het niet prettig vindt om erover te praten.
- Meestal heb je moeite om te ontspannen en hoe strakker je de controle in handen houdt, hoe moeilijker het ontspannen zijn, wordt.
- Je voelt je geremd en hebt moeite om spontaan te zijn.
- Je hebt moeite met veranderingen of wanneer dingen anders lopen dan gepland.
- Je probeert de schone schijn op te houden. Je doet je beter voor dan je bent of je je voelt en draagt een masker.
- Dus: moeilijk om jezelf te zijn bij anderen
- Teveel gericht op de buitenwereld en niet op je eigen binnenwereld en dat wat voor jou echt belangrijk is.
- Bang om door de mand te vallen.
- Irritatie, boosheid, teleurstelling of verdriet (ten opzichte van anderen en de verwachtingen die je van hen hebt.
- Het inslikken van bovengenoemde emoties en gevoelens. Je wilt immers de controle houden.
- Op je tenen lopen.
Kortom: wanneer je probeert de controle te houden, dan wordt jouw leven gekenmerkt door stress, spanningen, gepieker en irritaties. En hoe strakker je de controle houdt, hoe meer je uit balans raakt. Wanneer je er niets aan doet, raakt een leven waarin je rust en ontspanning vindt en waar je kunt genieten, steeds verder uit beeld.
Waarom we liever de controle houden dan loslaten
1. We weten niet hoe we moeten loslaten
Controle vasthouden is ons met de paplepel ingegoten. Wellicht heb je het wel van huis uit meegekregen. Meestal hebben we geen voorbeeld gekregen van hoe we kunnen loslaten. We weten dus simpelweg niet hoe we dat moeten doen en waar we moeten beginnen.
2. We kiezen een bekend gevoel boven het onbekende
Uit onderzoeken blijkt dat mensen liever kiezen voor een onprettig, maar bekend gevoel dan een onbekend gevoel, wat ons uiteindelijk meer zal opleveren. Maar omdat wij dit niet kennen kiezen we hier liever niet voor. Dit is een van de reden waarom we vast blijven zitten in het houden van controle.
3. Loslaten leidt tot angst, onzekerheid en kwetsbaarheid
Wanneer we starten met de dingen meer loslaten, komt er angst, onzekerheid en kwetsbaarheid naar boven. Dit komt omdat we ons gevoel van eigenwaarde, erkenning en waardering halen uit ons (controle)gedrag. Zo levert heel goed werk leveren (perfectionisme), het iedereen naar de zin maken (pleasen) of hard werken meer voor je op dan het tegenovergestelde gedrag zoals met minder kwaliteit genoegen nemen, meer aan jezelf denken en minder hard werken. Je kunt je dus niet voorstellen dat je door anderen nog geliefd, bemind of gezien wordt wanneer je niet meer dat gedrag vertoont waar je eerder zoveel waardering mee kreeg.
Angst en onzekerheid manifesteren zich in ons als stress, hartkloppingen, spanningen, hoofdpijn, nek- of rugklachten. Het is daarom logisch dat je, wanneer je dit niet gewend bent, het moeilijk vindt om hiermee om te gaan waardoor je al snel vervalt in je oude patroon.
4. Je hebt het gevoel dat je je invloed verliest
Als je geneigd bent om erop te sturen dat de dingen zo lopen zoals jij wilt, dan kan je het gevoel krijgen dat je je invloed verliest. Anderen doen nu immers vaak precies wat jij wilt (of toch niet?) en is dat nog wel zo wanneer jij gaat loslaten? Het idee dat dat niet meer gebeurt, is niet erg aantrekkelijk en dat is vaak ook een reden om de controle te blijven hebben.
Verder lezen?
In het vervolg op deze blog deel ik de eerste stappen om te leren loslaten. Ook lees je hoe je innerlijke Controleur is ontstaan en geef ik antwoord op de vraag of we wel alles moeten willen loslaten. Klik hier om naar de blog te gaan.
Wat ik bied
Wil je meer loslaten en meer balans, rust en ontspanning ervaren? Lees dan hier wat ik voor jou kan betekenen of plan hieronder direct een afspraak voor een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek.
